Akcyza na węgiel w Polsce – co warto wiedzieć?

Podatek akcyzowy w Polsce obejmuje niektóre paliwa stałe, w tym węgiel, ale nie pellet. Przepisy dotyczące akcyzy są szczegółowo regulowane przez prawo, dlatego ważne jest zrozumienie, kiedy węgiel podlega opodatkowaniu, kto może skorzystać ze zwolnienia oraz jakie formalności należy spełnić, aby kupować węgiel bez akcyzy. W tym artykule omówimy, jak wygląda opodatkowanie węgla oraz dlaczego pellet nie jest objęty podatkiem akcyzowym.

Co to jest akcyza na węgiel?

Akcyza to specjalny podatek nakładany na wybrane produkty, w tym na węgiel, zgodnie z ustawą z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz.U. 2009 nr 3 poz. 11). Węgiel jest objęty tym podatkiem, aby m.in. ograniczać jego negatywny wpływ na środowisko. Podstawową stawką akcyzy na węgiel jest 40,39 zł za tonę węgla. To kwota, którą sprzedawca powinien doliczyć do ceny sprzedaży węgla, chyba że kupujący spełnia warunki do zwolnienia z akcyzy.

Co z pelletem? Czy podlega akcyzie?

Warto wyraźnie podkreślić, że pellet nie jest objęty podatkiem akcyzowym. Pellet, będący biomasą (odpadami drzewnymi), nie jest uwzględniony w przepisach dotyczących podatku akcyzowego w Polsce. Oznacza to, że zarówno osoby fizyczne, jak i przedsiębiorstwa mogą kupować pellet bez obowiązku płacenia akcyzy. To istotna różnica w porównaniu do węgla, który jest opodatkowany w zależności od celu jego użycia oraz statusu kupującego.

Kto musi płacić akcyzę za węgiel?

Akcyza na węgiel jest obowiązkowa w przypadku sprzedaży tego surowca, chyba że kupujący kwalifikuje się do zwolnienia.

Akcyza naliczana jest przez:

– Przedsiębiorców sprzedających węgiel,

– Podmioty importujące węgiel do Polski,

– Czasem również przez kupujących, jeśli nie została odprowadzona akcyza podczas zakupu.

Każda transakcja kupna-sprzedaży węgla wiąże się z koniecznością rozliczenia akcyzy, chyba że istnieje możliwość zastosowania zwolnienia.

Komu przysługuje zwolnienie z akcyzy na węgiel?

Zwolnienia z podatku akcyzowego na węgiel przewidziane są dla wybranych grup odbiorców. Zgodnie z art. 31a ustawy o podatku akcyzowym, zwolnione z akcyzy są następujące przypadki:

– Gospodarstwa domowe – osoby fizyczne kupujące węgiel do użytku opałowego w swoim gospodarstwie domowym.

– Szkoły i placówki oświatowe – instytucje, takie jak szkoły i przedszkola, wykorzystujące węgiel do ogrzewania swoich budynków.

– Placówki ochrony zdrowia – szpitale, przychodnie i inne jednostki zdrowia, które stosują węgiel do ogrzewania.

– Rolnicy – wykorzystujący węgiel do celów opałowych w budynkach rolniczych, np. ogrzewanie budynków gospodarczych.

– Podmioty zajmujące się produkcją energii elektrycznej i cieplnej – pod warunkiem, że węgiel jest wykorzystywany bezpośrednio do produkcji energii.

Jakie formalności musi spełnić kupujący, aby skorzystać ze zwolnienia z akcyzy?

Aby skorzystać ze zwolnienia z akcyzy na węgiel, kupujący musi spełnić określone formalności.

Proces ten obejmuje:

– Osoby fizyczne – gospodarstwa domowe

Kupujący, którzy wykorzystują węgiel do celów opałowych w gospodarstwie domowym, muszą złożyć u sprzedawcy oświadczenie o przeznaczeniu węgla na cele opałowe.

Oświadczenie to powinno zawierać:

– Dane osobowe (imię, nazwisko, adres zamieszkania),
– Informację o ilości kupowanego węgla,

– Deklarację, że węgiel zostanie wykorzystany w gospodarstwie domowym.

Po złożeniu oświadczenia sprzedawca nie nalicza akcyzy, a kupujący płaci tylko podstawową cenę węgla.

– Podmioty zwolnione z akcyzy (szkoły, placówki zdrowia, rolnicy)

Podobnie jak osoby fizyczne, instytucje i przedsiębiorcy muszą przedstawić sprzedawcy oświadczenie o celu zakupu węgla.

Oświadczenie to powinno zawierać:

– Nazwę podmiotu,
– NIP lub inne dane identyfikacyjne,
– Cel zakupu węgla (np. ogrzewanie budynków),
– Ilość kupowanego węgla.

W niektórych przypadkach sprzedawcy mogą wymagać dodatkowych dokumentów potwierdzających prawo do zwolnienia, np. zaświadczeń z urzędów.

Co się dzieje, jeśli kupujący nie spełni formalności?

Jeśli kupujący nie złoży oświadczenia o zwolnieniu z akcyzy, sprzedawca ma obowiązek doliczyć podatek akcyzowy do ceny węgla. W takiej sytuacji cena węgla wzrośnie o wartość akcyzy, która wynosi 30,46 zł za tonę. Brak złożenia oświadczenia może również skutkować dodatkowymi problemami prawnymi, zarówno dla kupującego, jak i sprzedawcy.

Podsumowanie

Podatek akcyzowy na węgiel w Polsce wynosi 40,39 zł za tonę i jest obowiązkowy w większości przypadków, chyba że kupujący spełnia warunki do zwolnienia. Zwolnieniami objęte są m.in. gospodarstwa domowe, szkoły, placówki ochrony zdrowia oraz rolnicy. Aby skorzystać ze zwolnienia, konieczne jest złożenie odpowiedniego oświadczenia u sprzedawcy. Warto podkreślić, że pellet, jako produkt pochodzenia roślinnego (biomasa), nie podlega akcyzie, co czyni go atrakcyjnym paliwem z punktu widzenia obciążeń podatkowych.

Ważne informacje:

– Kara za brak oświadczenia: Jeśli kupujący nie dopełni formalności, akcyza musi być naliczona. Oznacza to wyższą cenę węgla.

– Aktualność przepisów: Warto regularnie sprawdzać aktualne przepisy dotyczące akcyzy, ponieważ mogą one ulegać zmianom.

Pamiętanie o tych zasadach pozwoli uniknąć niepotrzebnych kosztów i formalności przy zakupie węgla.

Marek Ostry

Doradca ds. ogrzewania

Od lat zajmuję się tematyką związaną z doborem odpowiedniego opału do posiadanego przez klientów kotła CO w domach prywatnych, budynkach użytkowych oraz firmach. Interesuję się zarówno tematyką klasycznych opałów jak węgiel oraz drewno jak i zyskującego nieustannie popularność ekologicznego pelletu.